Η στιγμή που ένα μωρό ξεκινάει το ταξίδι των στερεών τροφών είναι μια πρόκληση για τους γονείς και ένα καινούργιο κεφάλαιο στη ζωή ενός μωρού! Καθώς λοιπόν οι περισσότεροι γνωρίζουν το συμβατικό μόνο τρόπο πρόληψης τροφής, θέλησα να γνωστοποιήσω σε όσους δεν το γνωρίζουν την καθοδηγούμενη από το μωρό εισαγωγή στερεών τροφών ή όπως είναι ο αγγλικός όρος baby-led weaning (BLW).
Πρόκειται για ένα διαφορετικό τρόπο διατροφής όπου το μωρό θα καθορίσει το ρυθμό με τον οποίο θα απογαλακτιστεί, έχοντας ως στόχο να μάθει να τρέφεται μόνο του εξ αρχής, να μασάει ολόκληρα κομμάτια τροφής, να αποκτήσει εξοικείωση με τις διαφορετικές υφές των τροφών καθώς επίσης και την γεύση τους αυτούσια, εντελώς ανεξάρτητο, σε αντίθεση με τη μέθοδο άλεσης των τροφών κατά την οποία το μωρό μαθαίνει να καταπίνει ένα πουρέ από διαφορετικές τροφές όντας απόλυτα εξαρτημένο από τον άνθρωπο που το φροντίζει!
Σε καμία περίπτωση δεν επιχειρώ να μειώσω τον παραδοσιακό τρόπο διατροφής των μωρών που επιλέγουν οι περισσότεροι γονείς, καθώς με εκείνη τη μέθοδο αναθρέψαμε κι εμείς τον πρωτότοκό μας! Με τον ερχομό του δεύτερου παιδιού είπαμε να δοκιμάσουμε την μέθοδο BLW της οποίας τα οφέλη 3,5 μήνες μετά είναι ήδη εμφανή! Είναι μια μέθοδος που χρονολογείται ήδη από πολύ παλιά! Γενιές ολόκληρες, οι άνθρωποι την είχαν ανακαλύψει απλά παρατηρώντας τα παιδιά τους, καθώς επίσης δεν είχαν τις ανέσεις και τις ευκολίες των δικών μας ημερών (πχ.: επεξεργαστές τροφών κ.α.).
Ξεκινήσαμε δειλά – δειλά όταν το μωρό ήταν 5,5 μηνών να δοκιμάζουμε κάποιες τροφές και τώρα που το παιδί είναι πια 9,5 μηνών, ήδη από τώρα τρέφεται μόνο του χωρίς να ενοχλεί κανέναν, τρώει σχεδόν τα πάντα με ελάχιστες εξαιρέσεις (πχ μέλι και τις υπόλοιπες απαγορευμένες για τον πρώτο χρόνο τροφές), σταματάει όποτε το επιθυμεί και είναι ενεργό μέλος της οικογενειακής μας παρέας σε κάθε γεύμα και δε διανοείται να του βάλει κανείς κάτι στο στόμα! Έχει ήδη γευτεί πράγματα που στο μεγάλο μας γιο αργήσαμε να δώσουμε πχ.: σπανακόπιτα, γαρίδες, καλαμάρια, αρνάκι ψητό, ρυζογκοφρέτα με ταχίνι και κάτι που σίγουρα θα σας προκαλέσει γέλιο… γίδα βραστή! Μάλιστα το πιστεύετε ή όχι, το μωρό έχει ήδη δοκιμάσει πράγματα που σε άλλη περίπτωση θα φάνταζε απίθανο!
Η διαδικασία και τα κριτήρια ετοιμότητας
Είναι σίγουρα ένα εγχείρημα δύσκολο και στην αρχή τρομακτικό, αφού νομίζεις ότι είναι ριψοκίνδυνο! Θεωρείς επίσης, ότι δεν τρώει, καθώς βλέπεις το φαγητό του σχεδόν ανέπαφο, μιας και στην περίπτωση του BLW δε ζυγίζουμε τις μερίδες ούτε προσπαθούμε να αδειάσουμε το μπολ με το αλεσμένο φαγητό όπως συμβαίνει στο συμβατικό τρόπο πρόσληψης τροφης! Βασικό σημάδι του αν τρώει είναι οι πάνες με τις κενώσεις του μωρού! Εκεί φαίνεται το κατα πόσο καταπίνει έστω και κάτι από αυτό που του προσφέρουμε, φαίνεται στο χρώμα, στις φυτικές ίνες που συνήθως αποβάλλονται μικρά αδιάλυτα κομμάτια, αλλά και στη σύσταση που έχουν τα κόπρανα! Αφήνοντας λοιπόν τα πράγματα να κυλήσουν, θα διαπιστώσετε στην πορεία, πόσο έχει προνοήσει η φύση ακόμη και γι’ αυτό! Το παιδί δεν γνωρίζει κάτι άλλο, οπότε ανταποκρίνεται αμέσως στη νέα αποστολή που του «ανατίθεται» και καταφέρνει πολύ γρήγορα να προσαρμοστεί στο νέο αυτό εγχείρημα! Φυσικά τους πρώτους μήνες η βασική πηγή θρεπτικών στοιχείων εξακολουθεί να είναι το γάλα (μητρικό ή μη)! Το παιδί καλείται για αρχή απλά να έρθει σε επαφή και να γνωρίσει τις τροφές, τις υφές τους, τις γεύσεις τους, τα χρώματα τους, τον τρόπο με τον οποίο θα προσλαμβάνει την τροφή του! Τα μωρά ανταποκρίνονται πολύ γρήγορα και εύκολα στις νέες προκλήσεις αρκεί βέβαια να είναι η κατάλληλη στιγμή για το κάθε παιδί και αυτό είναι εύκολο να το διαπιστώσει κανείς διακρίνοντας συγκεκριμένα σημάδια ωριμότητας, τα βασικότερα εκ των οποίων είναι: το να μπορεί το μωρό να κάθεται με μικρή ή καθόλου υποστήριξη, να δείχνει ενδιαφέρον σε οτιδήποτε μας βλέπει να τρώμε, να απλώνει το χεράκι του να πιάσει την τροφή και να την φέρνει μόνο του στο στόμα, καθώς και να έχει μειωθεί το αντανακλαστικό της γλώσσας. Βέβαια σε αντίθεση με τον συμβατικό τρόπο διατροφής όπου το μωρό τρώει αλεσμένα και προτείνεται να ξεκινήσει η διαδικασία πρόσληψης στερεών τροφών ενδεχόμενος και από τον τέταρτο μήνα της ζωής του, στην περίπτωση της καθοδηγούμενης από το μωρό εισαγωγής στερεών τροφών, δε θα πρέπει να ξεκινάει η διαδικασία νωρίτερα από τους 6 μήνες ζωής του μωρού!
Η δική μας εμπειρία
Εμείς ξεκινήσαμε στους 5,5 μήνες, ενδεχομένως εσφαλμένα, αλλά η λογική μας ήταν πως όσο περισσότερο του δίναμε το ερέθισμα της στερεής τροφής, τόσο πιο γρήγορα θα μπορούσε να αφομοιώσει τη διαδικασία! Φυσικά στην αρχή δεν είχαμε πρόγραμμα γευμάτων, απλά αρκούμασταν στο να του δίνουμε λίγη κόρα ψωμιού, κανένα σκληρό παξιμάδι και κανένα καρότο ωμό καθαρισμένο, τα οποία ήταν γενικά ακίνδυνα! Βέβαια το blw γενικά δεν έχει κάποιο συγκεκριμένο πρόγραμμα να ακολουθήσεις αλλά ούτε και στάδια να καλύψεις! Έτσι αφήνοντας το παιδί να πάρει το χρόνο του με την όλη διαδικασία, άρχισε σιγά – σιγά τα παξιμάδια να τα μικραίνει, και το ψωμί να το μουλιάζει τόσο που έκοβε κομμάτι, την μπανάνα να τη στρογγυλεύει παρά το γεγονός ότι δεν είχε δόντια, γιατί μπορεί να μη φαίνονται, αλλά υπάρχουν όντως κάτω από τα ούλα! Υπήρξαν βέβαια μέρες που το μωρό δεν ήθελε να προσπαθήσει καν, υπήρξαν μέρες που ενώ έδειχνε πρόοδο ξαφνικά σταματούσε για μερικές μέρες να τρώει! Οπότε δε σας κρύβω πως υπήρξαν και στιγμές που σκεφτήκαμε να τα παρατήσουμε, όμως μείναμε ψύχραιμοι και είπαμε να δώσουμε χρόνο στο μωρό!
Σκεφτήκαμε λοιπόν πως όταν ξεκινήσαμε τη διαδικασία, το μωρό ήταν πολύ δεκτικό, συνεπώς αποκλείεται να το στεναχωρούσε ο τρόπος πρόσληψης τροφής! Οι μεταβολές που συμβαίνουν στο σώμα ενός μωρού είναι αμέτρητες! Προσπαθήσαμε να παρατηρήσουμε καλύτερα τί συνέβαινε στο μωρό! Τις μέρες λοιπόν που το μωρό αρνιόταν να φάει, είχε έντονη σιελόρροια, γεγονός που συνδέεται με την οδοντοφυΐα! Δεν τον πιέσαμε και του δώσαμε χρόνο! Εκείνες τις μέρες δοκιμάσαμε να αλέσουμε λίγο φαγητό και να δώσουμε προγεμισμένα κουτάλια και λίγη κόρα ψωμιού βουτηγμένη στον πουρέ και μπορώ να πω πως έπιασε, καθώς με τον τρόπο αυτό το μωρό δε χρειαζόταν να μασήσει ιδιαίτερα και άρα να πονέσει τα ήδη πονεμένα του ούλα! Περίπου τρεις μέρες μετά άρχισε πάλι να δέχεται ολόκληρες τροφές και να προσπαθεί να τις ροκανίσει! Μια άλλη μαμά που είχα συμβουλευτεί, η οποία ακολουθούσε την ίδια μέθοδο διατροφής στο δικό της παιδί, με καθησύχασε λέγοντας μου πως εκείνη ξεκίνησε τη διαδικασία όταν ο μικρός της ήταν 6 μηνών και άρχισε να τρώει κανονικά όταν πια ήταν 9 μηνών! Πράγματι τώρα που το μωρό είναι 9,5 μηνών δείχνει αρκετή ωριμότητα στον τρόπο με τον οποίο πιάνει την τροφή του καθώς και τον τρόπο που τη μασάει, γιατί τη μασάει κανονικά σαν μεγάλος, μιας και πρώτα μαθαίνει να μασάει και έπειτα να καταπίνει, σε αντίθεση με το συμβατικό τρόπο όπου το παιδί πρώτα μαθαίνει να καταπίνει και μετά να μασάει! Ειδικότερα από όταν έβγαλε τα πρώτα του δοντάκια κάτω, περίπου 8,5 μηνών, του έγινε πολύ πιο εύκολο να τεμαχίζει κομμάτια και με μεγάλη προσήλωση να τα μασάει και έπειτα να τα καταπίνει! Είναι πραγματικά αξιοθαύμαστο, δεν χορταίνω να τον καμαρώνω! Πλέον τρέφεται κανονικά ολομόναχος! Οι χοντρές λωρίδες στις οποίες του κόβαμε τις τροφές του για να μπορεί να τις πιάνει, έχουν αντικατασταθεί από στενότερες λωριδίτσες και σιγά – σιγά και αυτές θα δώσουν τη θέση τους στα μικρά κομματάκια, τα οποία ήδη όταν τα βρίσκει μπροστά του, πολύ προσεκτικά και εντοπισμένα τα πιάνει με τα δυο του δαχτυλάκια (δείκτη και αντίχειρα) και τα φέρνει στο στόμα του. Η εξέλιξη στο κομμάτι αυτό είναι ταχύτατη!
Από μέρους μας χρειάζεται θάρρος, εμπιστοσύνη στο μωρό, (χωρίς φυσικά να το αφήνουμε από τα μάτια μας για όση ώρα τρώει), παρατήρηση, και αυτοσχεδιασμός καθώς κάποια πράγματα βγαίνουν ενστικτωδώς! Πολλές φορές ένιωσα να βρίσκομαι σε αδιέξοδο, όμως λειτούργησα ενστικτωδώς και μου βγήκε, όπως για παράδειγμα, το γεγονός ότι κάποιες τροφές γλιστρούν και το μωρό δεν μπορούσε να τις πιάσει και νευρίαζε! Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η μπανάνα, το αβοκάντο, το αχλάδι! Σκέφτηκα να αφήσω λίγη φλούδα ώστε να μπορεί το μωρό να τα πιάσει, γεγονός που λειτούργησε! Άλλο πάλι παράδειγμα είναι η γκρίνια πριν το γεύμα λόγω πείνας! Σε αυτήν την περίπτωση σκέφτηκα να τον ταΐζω λίγο πριν τον βάλω στην καρέκλα φαγητού και αυτό πάλι λειτούργησε! Αργότερα που διάβασα κάποια βιβλία για την τεχνική αυτή διαπίστωσα πως είχα ενεργήσει σωστά! Με το blw το παιδί αναπτύσσει γρήγορα τις μασητικές του ικανότητες , τη χειρωνακτική του επιδεξιότητα και την απόλυτη συνεργασία χεριού-ματιού! Με τη βοήθεια σας θα ανακαλύψει μια ευρεία γκάμα υγιεινών τροφών και θα τρώει μόνο όσο χρειάζεται (κάτι που τα μωρά τα οποία τρέφονται με μητρικό γάλα κάνουν έτσι κι αλλιώς), πράγμα που θα τον βοηθήσει να μειώσει σημαντικά τις πιθανότητες μιας μελλοντικής παχυσαρκίας! Άλλωστε αυτό βοηθάει στο να έχει και όλη η οικογένεια ένα πιο υγιεινό διατροφολόγιο συνολικά! Πάνω από όλα θα απολαμβάνει τη διαδικασία του φαγητού και θα είναι χαρούμενο που θα συμμετέχει κι εκείνο ενεργά στα οικογενειακά γεύματα, μιμούμενο τους μεγαλύτερους.
Μπορώ να γράφω και να μιλάω ασταμάτητα για το blw, όμως μιας και δεν υπάρχει αυτή η δυνατότητα να πω σε αυτό το σημείο πως υπάρχουν αρκετά βιβλία πάνω σε αυτό το θέμα! Βιβλία αξιόλογα και με πλούσιο περιεχόμενο! Όμως μιλάμε πάντα για ξενόγλωσσα βιβλία όπως είναι το…κ.α., τα οποία θα τα παρουσιάσω σύντομα στα social media!
Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα
Τέλος θα ήθελα να κλείσω θίγοντας το θέμα της ευκολίας αυτής της μεθόδου, καθώς δε χρειάζεται να μαγειρεύετε ιδιαιτέρως για το μωρό, όπως επίσης είναι πολύ εύκολο να βρείτε κάτι που μπορεί να φάει το μωρό στην έξοδο σας! Σαν γονιός που έχει δοκιμάσει και τους δυο τρόπους πρόσληψης τροφής σας λέω με βεβαιότητα ότι το blw είναι ευκολότερο και μακράν πιο απολαυστικό! Σίγουρα βασικό μειονέκτημα της μεθόδου αυτής, είναι οι ανεξίτηλοι λεκέδες στα ρούχα καθώς και τα πεταμένα φαγητά στο πάτωμα, όμως ένα πολύ χρήσιμο αντικείμενο που εμένα προσωπικά μου έλυσε τα χέρια, είναι οι ποδιές και η επιφάνεια πάνω στην οποία τρώει το μωρό, της εταιρίας Tidy tod, οπότε δε χρειάζεται να πονοκεφαλιάζετε άλλο για τα φοβερά ακατάστατα γεύματα! Πρόκειται για βασικά εργαλεία της καθοδηγούμενης από το μωρό διατροφής, προκειμένου το μωρό να μπορέσει να πειραματιστεί με το φαγητό του χωρίς περιορισμούς και χωρίς να σας πιάνει η ψυχή σας για τους λεκέδες και το πεταμένο φαγητό παντού….
Δώστε λοιπόν την ευκαιρία στα μικρά σας να αναπτύξουν αυτή τη δεξιότητα (όπως κάνουν με την ομιλία ή τη βάδιση), να επιλέγουν εκείνα τί και πόσο θα φάνε από αυτό που τους έχετε ετοιμάσει και συμβάλετε με αυτό τον τρόπο στο να δημιουργηθεί ένας ανεξάρτητος, στο φαγητό, ανθρωπάκος! Αγνοείστε κάθε κακοπροαίρετο άνθρωπο που σας λέει ότι αυτό που κάνετε είναι λάθος, ή παράτολμο, ή δεν ξέρω τί άλλο! Εμένα με κοιτούσαν και εξακολουθούν να με κοιτάνε περίεργα όταν βλέπουν τον τρόπο που τρώει το μωρό, άνθρωποι οι οποίοι δεν έχουν καν μπει στη διαδικασία να μάθουν για τη μέθοδο αυτή και τα οφέλη της! Οπότε απλά τους αγνοώ και κάνω αυτό που πιστεύω καλύτερο για το δικό μου το παιδί! Οπότε παραχωρείστε του το δικαίωμα να γευτεί οπουδήποτε κανονικό φαγητό και πολύ περισσότερο να καθοδηγήσει τον τρόπο και πιστέψτε με, θα εκπλαγείτε!
Νιώστε ελεύθερα να μου στείλετε τυχόν απορείς, προβληματισμούς ακόμη και την επιθυμία σας να γίνω σε κάποιο βαθμό πιο συγκεκριμένη επί του θέματος!
Γράφω και στο paidorama.com για την εγκυμοσύνη, τα δικά μου χόμπι και όσα βιώνω και θέλω να μοιραστώ μαζί σας. Μπορείτε να βρείτε τα άρθρα μου και στο paidorama.com
https://www.paidorama.com/paidoblog/mama/baby-led-weaning-i-empeiria-moy